Vandaag was het code rood, het stormde in ons land. Ook in 1916 trok er een grote storm over ons land. De dijken rondom de Zuiderzee braken door, met vele slachtoffers en grote schade tot gevolg. Onder leiding van meneer Lely werden de plannen om de Zuiderzee te beheersen en dus af te sluiten en in te polderen werkelijkheid.

Maar met het afsluiten en inpolderen zijn ook de belangrijkste economische peilers verloren gegaan bij de vele dorpen aan de Zuiderzee. Er was niet alleen sprake van een fysieke en aantoonbare verandering, maar ook van een maatschappelijke. De impact was enorm, maar de veerkracht ook. Want ondanks het verdwijnen van de visserij zijn veel van deze dorpen nog steeds sociaal economisch krachtig en heerst er een sterke gemeenschapszin.  

In Gelderland is dan wel geen fysieke storm van deze omvang, maar de uitdagingen van nu hebben ook direct gevolgen voor onze Gelderse samenleving. Vandaag spreken we dan over financiën, maar eigenlijk gaat het over veel meer dan dat. Want net als bij de inpoldering van de Zuiderzee gaat het dan niet alleen om fysieke ruimte, maar ook om maatschappelijke impact en gemeenschapszin. Als ChristenUnie willen we graag een aantal punten benoemen. 

Mede dankzij de herijking van de vorige periode is er incidenteel budget om mooie dingen te doen voor Gelderland. Een voorbeeld hiervan is de 100 dorpendeals die deze periode gerealiseerd gaan worden, maar ook de toiletten in treinen zijn hiervan een voorbeeld. Belangrijke voorwaarde om deze en andere projecten te kunnen blijven uitvoeren is de indexatie. We zien dat inflatie grote gevolgen heeft en daar hebben we eerder een motie over ingediend, en we zijn blij met de uitvoering daarvan. 

Zoals gezegd zijn er grote uitdagingen. De bereikbaarheid van Gelderland is kwetsbaar, natuur moet behouden blijven en hersteld worden, er moeten meer woningen gebouwd worden en de opwek van duurzame energie lijkt soms steeds complexer te worden. Om de natuur te herstellen gaan we N2000 en het GNN afronden zodat er een robuustnatuurlijke fundament ligt. En ook het biodiversiteitsprogramma en bomen- en bosbeleid worden voortgezet. Zo krijgen we meer natuur en wordt het fundament verbonden met heel Gelderland. Ook omdat we ANlB boeren echt de ruimte geven om bij te dragen aan herstel van natuur en toch te voorzien van een goed inkomen. Rondom mobiliteit is het belangrijk dat we inzetten op een doorontwikkeling van het OV systeem, want het huidige systeem piept en kraakt. Ook de wegen slibben dicht en om de woningopgaves te kunnen realiseren is een goede ontsluiting nodig. Maar ook de opgaves rondom energie vragen aandacht. Enerzijds vragen we om te besparen maar anderzijds zien we het verbruik toenemen. Dat betekent dat we alles in moeten zetten om aan onze energievraag te voldoen. Waarbij uiteraard ook ingezet moet worden op besparing.

De rode draad door alle opgaven heen is dat het om meer gaat dan om een fysieke, ruimtelijke verandering. Net als bij de inpoldering van de Zuiderzee vraagt dat om maatschappelijke verandering en veerkracht. En we willen GS vragen om oog te hebben voor de maatschappelijke kant bij alle Gelderse plannen die uitgevoerd gaan worden. Wij zien veerkracht in Gelderland, en het is onze verantwoordelijkheid om die te ondersteunen en te vergroten. We zijn er daarom trots op dat leefbaarheid zo'n belangrijke plek heeft in deze coalitieperiode. We wensen GS hierbij veel wijsheid en zegen toe bij het uitvoeren van de plannen.